"Muhalefetin ikna edici bir ekonomi programı yok" deniliyor
Sihirli formüller bekleniyor anlaşılan
Oysa adil bir yargı, hukukun üstünlüğü, yeni bir ihale yasası, rantın vergilenmesi, eğitime basit dokunuşlar, liyakat, bağımsız merkez bankası
Coşturur ülkeyi
Sihire gerek yok
Dünkü kur yükselişini unutun
TCMB'nin faiz indirimi öncesinde sepet kur 9.4 TL idi.
Cuma 9.6 oldu: 15 günde %2.2 artış.
Gösterge faiz %17.8'den %19.3'e sıçradı: 1.5 puan artış.
CDS 387'den 420'ye yükseldi.
Elbette son faiz kararının bir rolü yok. O karar başka ülkelerin sorunu
Rektörümüz iyi ki şu tweetini sildi 👇
Mazallah alınan akademik fetva ile
Ya "TCMB cari işlemler açığını kalıcı ve yüklü miktarda cari fazla vermek üzere 1$=137TL (tıpkı 1$=100 Yen gibi) yapma çalışmalarına başlasaydı..."
Türkiye böyle bir ekonomi hak etmiyor:
Asgari ücret alanlar, toplam çalışanların yaklaşık %42si.
Sigortasız çalışanlar, toplam çalışanların %26sı.
Geniş tanımlı işssizlik oranı %23
Asgari ücret (şimdilik) 316$
Resmi enflasyon %78
Sorunlar sadece para politikası (PP) ile çözülemez
PP'ye gelince... Dünkü kararda:
Sadece politika faizinden fonlama: Olumlu
%15 faiz az: %12enf+en az %3 risk primi+%1-2 reel faiz=%16-17
Yetmez:
Rezervler nasıl eridi? Açıklanmalı (şeffaflık)
Görevden alınma zorlaştırılmalı
Enflasyonun bela olduğu nedense anlaşılmıyor
Faiz artarsa
"Ama büyüme"+"Kur rekabetçi olmaz” diyenler
Oysa enf gelir dağılımını bozuyor
Yoksulu daha da yoksul yapıyor
Enf ekonominin bozuk olduğunun aynası
Doğuran nedenleri ortadan kaldırmadan sürdürülebilir büyüme mümkün değil
Yeni GSYH verisinde en ilginç noktalardan biri şu:
Ücretli kesimin GSYH'den aldığı pay 2019 ikinci çeyreğe kıyasla 3.8 puan, 2021 birinci çeyreğe göre 2.6 puan düşmüş durumda.
Önemli bir büyüme var ama çalışanlar bu büyümeden giderek daha az pay alıyorlar
İyi haber değil
Ekonomi yönetimi faizde %19u beğenmemişti
ama şimdi faiz%48.4👇
1$=13.02₺
1€=14.7₺(21.12.2021)
3 aylık artış
$ %13.4
€ %11.1
Kur artışlarını faiz gibi ‘yıllıklandırınca’
$ %65.4
€ %52.4
Kur Korumalı Mevd için faiz (en çok) %17.
Aradaki fark HAZİNE faizi
$ %48.4
€ %35.4
PPK:"% 5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizi ... enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecektir"
%5'e ulaşınca eksi reel faiz mi olacak?
Enflasyonun üzerinde faiz? Ne kadar üzerinde? 0.1? 2?
Hangi enflasyonun üzerinde? Cari? TCMB tahmini? Piyasa beklentisi?
@mahfiegilmez
Hepimiz uyardık sevgili Mahfi Hocam ama görünen o ki; ne başka ülkelerin ne de kendi deneyimlerimizden bir türlü ders çıkaramıyoruz. "Sakın ha" denen herşeye devam...
Mayıs ayında enflasyonun % 0 çıkmasının nedeni düzgün bir ekonomi politikası değil; arkasında da ne yazık ki ‘rasyonel (akla uygun olmayan)’ olmayan bir karar var.
Sayısız seçim uygulamasından biri de 1 aylığına doğalgazın bedava verilmesiydi. Sonucunda mayıs ayı enflasyonu, bu
Bayram hediyesi Fitch'den geldi: Notumuzu B'ye indirdi. Görünüm negatif.
Notumuz 2001 krizi ile karşılaştırıldığında şöyle:
S&P: İki üstte; Moody's: Bir altta; Fitch: Bir üstte
2001'deki gibi 'çok spekülatif' kümesindeyiz. 'İflas' dahil 9 küme var. Biz 6. kümedeyiz
TCMB politika faizini %17'ye yükselterek doğru bir iş yaptı. Açıklaması da güzeldi.
Ama bu devirde %17 gibi yüksek bir faize sahip olmak hiç güzel değil.
Marifet, bu kadar yüksek faize ihtiyaç duymamıza yol açan büyük ekonomi politikası hatalarını yapmamak.
Kur, faiz kararı açıklandığından bu yana artmadı, hatta az biraz düştü.
Çok yerinde bir faiz kararı oldu anlaşılan.
Bakmayın siz münafıklara; enflasyon %70'e gidiyormuş, %17,5 de neymiş, hedef de belli değilmiş falan
Demek ki 17,5 yeterliymiş.
Duyamadım? Rezerv mi yakılıyor? Yok
Haberlere göre, Yeniden Refah Partisi ile AKP arasında mutabakat metni imzalanmış. Bir maddesinde şöyle deniliyor: “TCMB’nin Hazineyi fonlamasının önündeki engellerin kaldırılması…”
İktisat yazınında yüksek enflasyonların ve elbette hiperenflasyonların temel nedeni olarak
Kapasite kullanım oranı Mart'ta, Eylül 2020'den bu yana en düşük değerine düşmüş: %74.2 (mevsim etkisi giderilmiş).
Buna karşın, reel kesimin güveni artmış.
Yeniden Refah Partisi ile imzalanan protokoldeki o madde devreye mi girse?
Yani, Hazine TCMB'den bol bol kredi mi
Merkez Bankası haftalardır kuru günlük olarak kendi belirlediği oranda artırıyor.
Bu anlamda açıklanmamış dolayısıyla da örtük bir artış hızı sabit bir döviz kuru sistemi yürürlükte. Özellikle Ağustos sonundan bu yana net bir şekilde gözleniyor bu politika.
Bu tür kur
Dün 10.27.33’te Kapalıçarşı’da 1 dolar 19.97 liradan alınıp 20.10 liradan satılırken, aynı dakikalarda bankaların alış-satış fiyatları 19.30-19.40 arasındaydı. Bu gariplik birkaç gündür devam ediyor.
Tam gaz yeni krizlere doğru gidiyoruz. Gazdan ayağımızı çekebilir, frene
✅Yüksek enflasyon gibi ‘ilkel’ bir sorunu yaşayan kaç ülke kaldı?
2022:
1. Venezuela %201
2. Zimbabve %172
3. Sudan %139
4. Arjantin %72.4
5. Türkiye %72.3
✅Enflasyon gibi ilkel sorunu çözemeyen bir ülke çok daha derin sorunları çözebilir mi? Mevcut kurumsal yapısıyla ve
Enflasyon Raporu toplantısında, TCMB Başkanı Gaye Erkan, teknik yönü güçlü bir sunum yaptı. Arkasındaki analiz güzel.
Enflasyon tahmini (2023: %58) de -daha yüksek beklesem de- makul.
Makul olmayan:
- Neden politika faizi %17.5?
- Neden iş kredi sıkılaştırması gibi yan yollara
23 Eylül – 22 Aralık arasında geçen üç aylık sürede:
TCMB'nin politika faizi 5 puan düştü.
Gösterge faiz (Hazine’nin o gün borçlanması halinde oluşacak faiz diyebiliriz) 7.5 puan arttı.
İki faiz arasındaki fark müthiş açıldı
TCMB neden yüksek faiz politikası uyguluyor?
Bugün PPK toplantısı var. Faiz ne olacak?
Ne önemi var?
Bugün sabit tut, yarın düşür, sonra artır, tekrar sabit tut, düşür…
Bir sonu yok ki…
Asıl mesele faiz değil.
Kalıcı olarak riskimizi düşürecek bir programının uygulanıp uygulanmayacağı ve bu programın unsurları önemli.
Son haftalarda Türkiye ekonomisinin önemli ölçüde yavaşladığına dair sinyaller geliyor
15 günlük ortalama elektrik tüketimine baktığımızda da, Haziran sonundan beri azalıyor
'Düşük faiz-düşük ücret-yüksek kur' garabeti, ekonomimizi bayağı yavaşlatıyor; muhtemelen de daraltacak
Enflasyonla mücadele timleri kuruluyormuş
Enflasyonla mücadele etmeyince böyle fanteziler çıkıyor
Ne yapacak bu timler?
TCMB'nin yerine mi geçecekler?
Kuru sıçratıp enflasyonu azdıran faiz indirimlerini mi geri alacaklar?
Riskimizi düşürecek bir program mı uygulayacaklar?
PPK karar metnini okumak içimden gelmemişti. Ama bir sitede dikkatimi çekti:
"güçlü parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkileri devam etmektedir. Parasal duruşun sıkılığı... "
'Güçlü parasal sıkılaştırma'...
Yahu, şaka mı bu?
#enflasyon
%11.4
#TCMB
faizinin 3.1 puan üzerinde
Mevduat faizinin de üzerinde
Kırılgan olmayan ama COVID19 salgını nedeniyle küçülen bir ülkede eksi reel
#faiz
normal
Ama riski yüksek, salgın öncesinde kırılgan, salgınla daha da kırılganlaşan bir ülke için normal değil
Son günlerde vazgeçilmeye çalışılan Kur Korumalı mevduat (KKM) uygulamasından çıkan “kıssadan hisseler:”👇
1. KKM’nin en büyük maliyeti, enflasyonun sıçramasında oynadığı rol: Rasyonel para politikasına dönüşü geciktiriyor, Türkiye’nin riskini yükseltiyor.
2. Döviz kuru artışı,
Yaklaşık 45 dakika sonra Haziran enflasyonu açıklanacak.
Aklıma gelmişken;
Arjantin'in 1980-1997 ve 2014-2017 döneminde uluslararası kabul gören bir enflasyon verisi yok.
IMF ve Dünya Bankası veri tabanında 'yok' yazıyor.
Çünkü güven duyulmuyor açıklanan verilere.
Henüz sabah saat 8.52.
Kur 12.68 ile 13.15 arasında çılgın bir seyahatte.
Demek ki neymiş?
Marifet politika faizini değil piyasada belirlenen faizi düşürebilmekte.
Politika faizini düşürmek çok kolay; bir karara bakıyor. Oysa ikincisi, emek gerektiriyor.
⚠️ İş dünyası, enflasyon çok yüksekken, hala ucuz kredi istiyorsa, enflasyonsuz bir ülkenin yararını kavramamış demektir.
⚠️Dünya ölçeğinde çok yüksek enflasyonlu ülke demek, istikrarsız bir ekonomiye sahip bir ülke demek.
⚠️İstikrar yoksa, talep de büyüme de oynak olur. Kuru
İş insanları ne zaman düşük asgari ücretten şikayet edip, enflasyonla mücadele edilmesini isteyecekler?
Ahir ömrümüzde görebilecek miyiz?
Erdal Sağlam'dan alın haberi👇
Merkez Bankası’nın bugün dinleyeceği patronlar ucuz kredi istiyor
Ocak ayı enflasyonu %11.1
İlk altı aylık memur maaşı artışı %7.5 idi. Memurların daha ilk ayda alım güçleri düştü.
Asgari ücret artışının %22'si ise Ocak ayında enflasyona kurban verildi.
Şaka gibi...
Enflasyonla mücadele, hemen, şimdi...
#enflasyon
#T
ÜİK
Son veriler faaliyet hacminin %50 civarında düştüğünü gösteriyor.
Salgın bir çeyrek sürerse 2020'de %10, iki çeyrek sürerse %20 civarında küçülebiliriz.+
#ekonomi
#COVID19
#T
ürkiyeekonomisi
Müjde: TCMB 100 baz puan indirdi ve şöyle dedi:
"TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda ... yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir."
Hadi, iyiyiz yine. Yüzde 5'e yolculuk kararlılıkla sürüyor.
Bir merkez bankası istediği kadar ‘düzgün’ karar alsın, o kararın gerekçesini açıklayamıyorsa, o kararın arkasının gelmeyeceği ve bırakın arkasının gelmesini bir süre sonra tersine çevrilebileceği düşünülüyorsa, istenilen sonuçları yaratması çok zorlaşır. Bu izlenimi vermemenin
Kur korumalı mevduat (KKM) belasından kurtulmak mümkün
Seçim sonrasında ciddi bir ekonomi programı ile birlikte
Faiz yeni enflasyon hedefi ile uyumlu bir düzeye getirilirse
Kura baskı kalkacağı için KKMnin cazibesi kalmaz
Peki, faiz ne olmalı?
Tüketici enflasyonu %17'nin, temel enflasyon %18'in, üretici enflasyonu %35'in üzerinde
Mart sonlarına doğru gelen kur şokunun etkisi tam yok bu rakamlarda
Kısır tartışmalar bir tarafa
Ekonomi politikası yapanların 'bu noktaya nasıl geldik?' diye düşünmelerinde sayısız yarar var
İnanılmaz:
Enflasyon %15 iken cari açığı fazlaya çevirme şiarı ile yola çıkmıştık.
Sürekli faiz indirdik.
Oysa son bir yılda 51.7 milyar$ açık var. Ocak ayı ise bir rekor: 9.9 milyar$. Neredeyse tümüyle rezerv eriterek finanse etmişiz.
Enflasyon %55.
Neydi o slogan? Yaparsa...
ABD dahil on ülkenin büyükelçisi, bu sefer de, TCMB Kanunu'nun dördüncü maddesi çerçevesinde, TCMB'nin temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğu gerçeğini kabul ettiklerini ve buna saygı gösterdiklerini açıklayacaklarmış.😎
Hızlı kredi artışı finansal krizlerin öncü göstergesi
Aktif rasyosu çılgın kredi artışına(ÇKA) katılmaya zorluyordu bankaları
ÇKA+enflasyonun altında faiz=Döviz talebi=Kur artışı
Önlemek için döviz rezervi boşaltıldı
Saman alevi bir canlanma için ekonomiyi yakmaya değdi mi?
Mahalle kasabında çalışan Sefer ve Kadir arkadaşlarımdan özür diliyorum
Dolar 6.85 civarındayken "Hocam, dolar alınır mı şimdi" diye sorma gafletinde buluunmuşlar ve benden de gayet bilmiş bir şekilde "aman sakın ha" cevabını almışlardı
Kasabı mı değiştirsem vejeteryan mı olsam?
Ateşle fazla oynamamakta yarar var.
Kurdaki hareket karşısında söylenenlerden biri de ‘kurun dengeye doğru gitmekte’ olduğu.
Ama ‘denge kuru’ çok muğlak bir kavram.
Mevcut koşullarda hiç olmazsa makul bir istikrar programı uygulanmaya başlansa ve yarıda kesilmeyeceğine inanılsa
Zor ama kalıcı olanı seçip verimliliğini artırmaya çabalamak yerine
Kolay ve geçici olanı seçip, döviz kurunu artırarak, mallarını ve işgücünü yabancılar için ucuzlatmaya çalışan bir ülkede yaşayanların refahı artar mı?
Kur artışının faiz indirimi ile ilişkisi yokmuş. Öyle mi?
✔️Fed'in parasal sıkılaştırma ihtimalinin yükseldiği
✔️Suriye gerginliğinin arttığı
✔️Bazı merkez bankalarının faiz artırmaya başladığı
✔️Enerji fiyatlarının yükseldiği bir ortamdaysanız;👇
1992-93 olmalı. Ekonomi alanındaki ilk üç dergiden biri olan Econometrica'da aşağıdaki makalesi basılan Nezih Hoca TCMB'de staj yapıyordu, ben de Araştırma'nın başındaydım.
Nezih Hoca'ya, "TCMB sınavına gir, nasıl olsa kazanırsın, seni biz yollarız doktoraya" demiştim.
Allahtan
Are there simple, welfare-improving alternatives to the existing US tax-transfer system, preferred by a majority of households?
@NezihGuner
@RemziKaygusuz
and
@King_ofSweden
address this question in a general equilibrium macro model with rich heterogeneity
Türkiye'de akademik unvanlar bol keseden dağıtıldığı için unvan sahibi olunca kendisini iktisatçı sananlar var
Onlara ekonomiyi sık sık faiz artışına muhtaç etmeyecek bir yapıya kavuşturmanın önemini anlatmak ne mümkün
Hele faiz artışına muhtaç kalınmasında rol oynamışlarsa
Asgari ücret 17 bin 2 TL oldu. 2 TL de nesi; biz faniler bilmiyoruz.
Kore'de ise 2024 asgari ücreti (cari kurdan) 1630$ olmuş. Neti, 2024 ortalama TL/$ kurundan yaklaşık 46 100 TL.
Hangi Kore?
1990'a kadar kişi başına geliri bizden düşük olan Kore.
Bir de not: Kore asgari
O kadar ezbere konuşan var ki...
Üstelik bir kısmı prof., doç.,...
O zaman, siyasetçinin şu ezberine de şaşırmamak lazım:
"Enflasyonla birlikte büyümeyi tercih ettik"
Türkiye'de yok böyle bir şey
Düşük enflasyona düşük büyüme karşı gelmiyor
Tam tersi (özellikle risk yüksekken)
TCMB diyor ki
"Cari açık düşecek, kura baskı azalacak, enflasyon düşecek."
Oysa aynı
#TCMB
,
Eximbank kredisiyle ihracatçının dövizini alıyor.
Yani, o döviz piyasaya girmiyor.
Döviz arzı azalıyor.
Kura baskı nasıl azalacak bu durumda?
Çelişkiyi gören yok mu?
#d
öviz
#kredi
Soruyorum;
✔️Neden Hazine’nin beş yıl vadeli tahvilinin faizi %20’ye sıçradı?
✔️Neden önümüzdeki 12 ayda -cari açıktan doğacak ihtiyaç dışında- 190 milyar$ dış borç ödemesi olan Türkiye, gelişmişlerin $ cinsinden borçlanma faizinin 5 puan üzerinde bir maliyete katlanmak zorunda?
Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu.
Merkez Bankası TL depo alım ihalelerine başlayacağını açıkladı. Yani, bankalara bir faiz ödeyerek bankalardan TL borç alacak. Perhiz/lahana meselesi şu: Bir yandan döviz karşılığı swap ile bankalara TL borç veriyorsunuz, diğer yandan onu geri
Gerçek politika faizi yüzde 42,5 değil, şeytan ayrıntıda gizli
▶️Asıl sorunsa "siyasetin sabrının" taşıp eonomik programda u-dönüşüne gidilmesi
▶️İktisatçı Fatih Özatay'ın
@OzatayFatih
kapsamlı
#MerkezBankas
ı kararı analizi. 👇
@YetkinReport
Türkiye’de ekonomi bölümü öğrencisi olmak çok zevkli olsa gerek. Kitaplarda, dergilerde; her neredeyse, anlatılan kuramları daha iyi anlayabilmeye yardımcı olan o kadar çok gelişme oluyor ki. Laboratuvar gibiyiz maşallah.
Faize dokunmayıp, etrafından dolaşmaya çalışarak
"Ekonomi bilimi/ülke deneyimleri ile dalga geçmeye devam" mesajı
Böyle, ne risk ne de döviz kuru düşer
Risk ve enflasyondaki patlamanın temel nedenini anlamak bu kadar zor mu?
Politika faizi komik düzeyde
#gelireendekslisenet
Enflasyonun %72'den %8'e indiği 2002-05 dönemini yüksek faiz–düşük kur dönemi olarak suçlayanlar şu sıralar yaşadıklarımız üzerinde "nasıl bu hatayı yaptık" diye düşünmeliler
Önerileri çerçevesinde faizi düşüren TCMB ‘yüksek faiz–yüksek risk–yüksek kur–yüksek enflasyon’ yarattı
Son günlerde “ekonomide ani duruş (sudden stop) tehlikesi var mı hocam?” diye soranlar çok.
Geçenlerde bir arkadaşın muhtemelen düşsel bir ülkede halen yaşanmakta olduğunu söylediği olay dizisi geldi aklıma:
“Bir süre önce bindikleri otobüs stop etmiş; bazıları ‘mazot bitti
✅Yüksek tutarda cari açık vermeden büyüyemeyen bir ekonomisi var Türkiye'nin.
- Cari açık=Net dış borçlanma
- Yani, Türkiye ekonomisi dış borçlanmaya bağımlı
✅Bu temel sorunun altında, daha derin bir sorun var: Verimlilik sorunu.
- Bu soruna el atmadıkça, bazen rekabetçi kur
Suç mahallindeydim: Çekirdek enflasyonu değil manşeti seçmiştik (2006).
Neden?
Para politikasının saygınlığını zedeleyecek tartışmalara yol açmamak için.
Dönem?
2001'de %65 olan enflasyonun, 2005'te %7.7’ye düştüğü ve 2005 hedefinin %8, piyasa beklentisinin %8.4 olduğu dönem.
Haber: "Aksaray Üniversitesi'nde sahte doçentlik belgesiyle profesör kadrosuna atanan falancanın master ve doktora belgelerinin de sahte olduğu ortaya çıktı"
Neden bu kadar zahmete girmiş ki?
Çoğu kez görüldüğü gibi, bu unvanların gerçeğini almak için pek zahmete gerek yok ki
Bir merkez bankası gerçekleşene değil, ilerisi için tahmin ettiği enflasyona göre tepki verir
Geçmişi değiştiremezsiniz
Enflasyonun üzerinde politika faizi söylemi yanlış: Hangi enf?
TCMB yılsonu %14 tahminine güveniyorsa ve piyasayı da inandırmışsa faizi indirebilir
(Ciddidir)
Yerli paranın reel olarak değersiz olmasının ihracatı artırıcı etkisi, tartışılacak bir konu değil; açık.
Şikayetçi ihracatçının da şunları anlaması gerekiyor:
1.Enflasyonu düşmeden kalıcı bir rekabet gücü kazanmaları mümkün değil.
ıl olan verimlilik
Anlaşılan rasyonele dönüş yolu uzun ve çok engebeli olacak.
✅Bir süredir TCMB normal yolla TL likidite sağlamıyor (APİ ile TL tahvili teminat alıp bankalara haftalık TL borç vermek).
✅Swap ile TL likidite sağlıyor (döviz teminat alıp TL borç vermek).
✅Bu durumda politika faizi
Stopaj oranları yükseltildi. Artık, çoğu vadedeki mevduat faizi ya da fon gelirinden alınan vergi daha fazla. Farklı bir ifadeyle, net mevduat faizi artık daha düşük. Kur korumalı mevduat için ise bir değişikliğe gidilmedi.
Dün öğlen dört eski Merkez Bankacı sohbet ediyorduk.
Neymiş?
İlk çeyrekte %7.3, geçen yıl da %11 büyümüşüz
Rekor falan kırmışız
Geçiniz...
Emeğiyle geçinenler açısından durum giderek kötüleşiyor
İşgücünün gelirden (GSYHden) aldığı pay
1. Tarihi düşük düzeyinde
2. 2001 krizinden bile düşük
2. 2019dan itibaren keskin bir düşüş var
Merkez Bankası yerel seçimden bayrama kadar geçen sürede piyasadan yaklaşık net 7,4 milyar$ almış.
Olumlu olarak değerlendirilebilir.
Ama bu kadar döviz almasa, seçimden sonra (İsrail-İran gerginliği öncesindeki kısa dönemde) döviz kuruna aşağıya doğru gözlenen baskı artacaktı.
BDDK son kararı için bir açıklama yayınladı. Okurken ilk sayfanın sonunda şunu gördüm:
"Herhangi bir şirketin bu Karar kapsamına girebilmesi yukarıdaki her 3 şartın birden
sağlanması gerekmektedir".
Yazık değil mi Türkçemize? Koskoca Kurum'da bakmaz mı kimse yazılan metne?
23 Eylül–22 Aralık:
Politika faizi 5 puan düştü AMA
Türkiye’nin riski,
Hazinenin+bankaların+şirketlerin
dış borçlanma faizleri yükseldi
Kur aldı başını gitti
Hazinenin TL borçlanma faizi+kredi faizleri artıyor
Yüksek risk-yüksek faiz-yüksek kur politikasından vazgeçmeli TCMB
Şu anda %19 olan politika faizini ilk toplantıda mesela %9’a indirsek?
Moda ya "beyin jimnastiği"...
Biz bildiğimiz yoldan ayrılmayalım: Lütfen ilk toplantıda keskin bir faiz indirimi!
Ne dersiniz?
Kamunun döviz cinsinden borçlanması riskli. Hele vatandaşlarından...
Şu anda döviz borcu 15.8 aylık toplam vergi gelirine eşit
Kur birden %30 artsa 20.5 aylık vergiye denk düşüyor
Borç TL olsaydı böyle bir sorun yoktu
Neden bu risk alınıyor?
TCMB'nin eriyen döviz rezervleri: Temeller, cin fikirler+polisiye durumlar (Meraklısına: yarın Dünya'da)
Sürdürülemez bir program uygulayıp
sonuçlarından hoşlanmayıp
o sonuçlara yol açan programı değiştirmek yerine,
sonuçlarla ‘kavga edip’
sürdürülemezliği daha da artırmak...
Dünyanın kıskandığı yeni ekonomi programı meyvelerini vermeye devam ediyor:
Dış ticaret açığı 2021'in ilk 5 ayında 18 milyar $dı. 2022'in ilk 5 ayında 43 milyar $ oldu
Sadece Mayıs açığı 10,6 milyar$. 2021 Mayıs'ının 6,4 milyar$ üzerinde
Enerji+altın hariç de önemli açık var
"Daha adil bir gelir dağılımı mümkün (mü?)"
(2009-2021)
Çalışanların reel kazancı %38.9 artarken, Türkiye’de yaşayanların reel geliri (GSYH) % 104.2 büyümüş:
Yani, çalışanlara yapılan refah payı ödemesi çok düşük düzeyde.
Diğerlerinin kazancı, ücretlilerden çok fazla artmış👇
Enflasyon KDV indirimiyle düşer mi?
ODTÜden sonra TCDD'de makine mühendisi olarak işe başladım.
Müdür bir gün “bunlara yazı yaz, 60 km.den hızlı gitmesinler” dedi.
‘Bunlar’ dediği ray üzerinde giden motorlu araca (oto drezin) atlayıp görev nereye ise oraya giden kontrol ekibi.
⚠️Geciktikçe, enflasyon belasından kurtulmak için gerekli olan faiz düzeyi de artıyor.. Enflasyon önden koşuyor, politika faizi çok arkada...
⚠️Böyle olunca, "Dünya Bankası'ndan şu kadar, Körfez'den bu kadar sermaye girişi" açıklamaları havada kalıyor.
⚠️Enflasyonun beline
#TCMB
Enflasyon+risk artarken parasal gevşemeye gidiyor
Risk+kur+faiz sıçrıyor
Ardından bütçe açığı+borç+enflasyon yükseliyor
Risk daha da artıyor
Kredi talebi+arzı olumsuz etkileniyor
Sonra da
"Bakın kredi artışı düşük; parasal sıkılaştırma işe yarıyor" diyor
Nasıl yani?
Faiz kararı üzerine:
➡️Unutmayalım, aşmasına izin verilmeyen düzeyin %25 olduğu tahmin ediliyordu.
➡️ Bu toplantıda %25'e yükseltildi faiz.
➡️ Bu durumda, kırmızı ışığın sarıya dönüp dönmediğini anlamak açısından Eylül faiz kararı önemli hale geldi.
➡️ Eylülde %30'a
Türkiye'de hala çoğu iktisatçı TL'nin reel değer kaybının ekonomimizi ihracatla uçuracağını düşünüyor
Bu değer kaybının artan risk ile yakından ilişkisini ve büyümeyi düşürücü etkisini anlamıyorlar
İlginci, risk artışı büyümeyi artırmayı amaçlayan kredi artışı ile yakından ilgili
Üçüncü çeyrekte ekonomimiz küçüldü.
Yeni Ekonomi Modeli'nin ne olduğu hiç açıklanmadı.
Ama sonuçlara bakınca ne olduğunu söylemek mümkün:
Durgunluk+Yüksek enflasyon+Yüksek cari açık+Bozulan gelir dağılımı
Yeni Ekonomi Modelimiz hayırlı olsun...
Şampiyon Kim?
Arjantin her yıl G-20/yükselen ekonomiler enflasyon liglerinin açık ara şampiyonuydu.
Şubat enflasyonu dün %52,3 olarak açıklandı
Liderliği bize kaptırdı.
Bizim için Nisan %60 enflasyon tahminim iyimser kalıyor ne yazık ki...
Bu yıl şampiyon biz mi olacağız, ne?
İşte bu ahval ve şerait içinde, TCMB faiz kararı açıklayacak:
4 sorun: Yeni ekonomi ekibi yok, yeni ekonomi programı yok, döviz ihtiyacımızın nasıl karşılanacağı belirsiz, bütçe açığının nasıl kontrol altına alınacağı ve nasıl finanse edileceği bilinmiyor.
5. sorun: Birkaç
Rahmetli Demirel'in "boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur" sözünün bu seçimde doğrulanmadığı söyleniyor. Öyle mi?
✅2018 seçimine kıyasla AKP'nin oyu 2,2 milyon azaldı ve Meclis'te çoğunluğu kaybetti (266 MV)
✅Seçmen sayısındaki artış dikkate alındığında bu azalış 3,6
Nasıl oluyor da bazı iktisatçılar kur korumalı mevduat (KKM) sistemini savunuyorlar? Savunuyorlar, çünkü miladı KKM’nin uygulamaya konulduğu tarihten itibaren başlatıp, “KKM olmasaydı kur nasıl da artacaktı?” savından yola çıkıp, “KKM sayesinde Hazine’nin düşük faizle
⚠️Cumhuriyetin 1. yüzyılında enflasyon rekorları hep ekonomistlerin yönetiminde gerçekleşti:
➡️ İkinci en yüksek enflasyon 2022'de gerçekleşti (%96,1): 2. dünya savaşında gözlenenlerden de yüksek.
➡️En yüksek enflasyon ise Ekonomi Profesörü Tansu Çiller döneminde: 1994: %106.5.
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı "Türkiye gayri safi milli hasılası 8 bin 500 dolar olan fakir bir ülke" demiş.
Yine başka bir habere göre İstanbul Havaalanı’nı işleten iki “ismi lazım değil şirketin” 1.2 milyar euro kira bedelinin ödenmesi 20 yıl ertelenmiş.
Nasıl yani?
Anadolu Ajansı'nın 28 Ekim 2020 tarihli haberinden alıntıdır:
"TCMB'nin araç bağımsızlığı var... Araç bağımsızlığımızı serbest bir şekilde kullanabiliyoruz... kararlarımızı tereddütsüz bir şekilde almaya devam edeceğiz."
(Eski TCMB Başkanı'nın bir soruya yanıtı)
Arjantin
Aklınıza ilk gelen tango, futbol, Eva Peron olabilir
İktisatçılar için ise listenin başında bitmek bilmez ekonomik krizleri yer alır
Merkez bankası (MB) bağımsızlığı için tipik bir örnektir
1981-2019 arasında Arjantin'de ortalama her 1.4 yılda bir MB başkanı değişti
🤔Meraklısı için 1 matematik problemi:
TCMB kanununa göre 7 kişilik Para Politikası Kurulu, üyelerin en az 2/3’nün katılımı ile toplanıyor ve oy çoğunluğu ile karar alıyor.
Oylar eşit çıkarsa, Başkan’ın dediği oluyor.
Kurulun sadece Başkanı (1/7’si) değişti.
❓Enflasyonu
İktisat bilimine ve ülke deneyimlerine sırt çeviren ekonomi politikası için kötü haber
Nisan'da da ödemeler dengesindeki bozulma sürüyor
Son 4 aya dikkat
Milyar$👇
Cari açık:
Son 12 ay: 25.7; son 4 ay: 21.2 çok yüksek
Finansman:
Son 12 ay: 31.3; son 4 ay: 4.9 çok düşük
Uzun süredir ücret artışları baskılanıyor.
Düşük ücretle sağlanacak ihracat artışının, verimliliği artırarak sağlanacak ihracat artışına kıyasla kalkınma sağlamayacağı ortada.
Büyüme sağlayabilir de kalkınma olmaz.
Üstelik bu büyüme ne sürdürülebilir olur ne de adil.