Bir Kürdün "Ben Kürdüm ama Kürtçe bilmiyorum" demesi ayıp değil ama acıklı bir durumdur.
Gotina Kurdekî a "Ez Kurd im lê Kurdî nizanim" ne şerm e, lê rewşeke dilşewat e.
KEY: Şah, Kral
MÎR: Bey, Paşa, Kral
PISMÎR: Prens, Şehzade
MÎRZA: Mösyö, Sinyör, Efendi
KEYBANÛ: Kraliçe, Ece
STÎ: Hanımefendi, Kraliçe, Leydi
DOTMÎR: Prenses
Van'da sahneye çıkan Karadenizli sanatçı "Ben Van'da kendi anadilim Lazca ile türkü okuyorum alkışlanıyorum siz de Trabzon'da Kürtçe soyleyebildiğiniz gün, Kardeşlik gerçekleşmiş olur."
Bazıları sanıyor ki biz, twitterde takipçi toplamak için sözlük hesabı açan bilgisiz kişileriz. Hayır doğrusu şu: Biz Kürt Dili ve Edebiyatı alanında ihtisas görmüş, eğitim veren akademisyenleriz. 6 yıldır da sosyal medya aracılığıyla eğitim hizmeti vermeye çalışıyoruz!
PANDEMÎ = ŞEWB
Maske= Rûpoş
Eldiven= Lepik
Havlu= Pêjgir
Kolonya= Kolonya
Dezenfektan= Mîkropkuj
Sabun= Sabûn
Mendil= Destmal
Sosyal mesafe= Navbera Civakî
Temizlik= Paqijî
Kişisel temizlik= Paqijîya takekesî
El yüz temizliği= Paqijîya dest û rû
#TuDikar
î = SenYapabilirsin
Tu= Sen
Karîn= yapabilmek
Dikarim=Yapabilirim
Dikarî= Yapabilirsin
Nikare= Yapamaz
Em dikarin= Biz yapabiliriz
Hûn dikarin= Siz yapabilirsiniz
Ew nikarin= Onlar yapamaz
KEVN: Eski
KEVNEFIROŞ: Eskici
KEVNAR: Kadim
KEVNARE: Klasik, Geçmişten süre gelen
KEVNAREFIROŞ: Antikacı
KEVNARXANE: Müze
KEVN BÛN: Eskimek
KEVN KIRIN: Eskitmek
KEVNEPEREST: Muhafazakar, Tutucu
KEVNEPOT: Eski püskü bez
KEVNEŞOP: Gelenek, Anane
KEVNEŞOPÎ: Geleneksel
Eşit= Wekhev
Sağlık= Tenduristî
Için= Ji bo
Tutuklu= Girtî
Tutuklulara= Ji girtiyan re
Tahliye= Tehliye
Ji bo tenduristiya wekhev ji girtiyan re tehliye
#E
şitSağlıkİçinTutuklularaTahliye
ADRES (NAVNÎŞAN)
Şuraya gtmek istyorum=Dixwazim herim vir
Mahalle=Tax
Sokak=Kolan
Cadde=Cehde
Düz git=Rast here
Sola git=Destê Çepê ve here
Sağa "=Destê rastê ve here
Karşısında=Hemberê ...ê
Yanında=Tenişta ....ê
Altında=Di bin .... de
Üstünde=Li ser ....ê
Yakınnda=Nêzikê ....ê
1= Yek
2= Du
3= Sê
4= Çar
5= Pênç
6= Şeş
7= Heft
8= Heşt
9= Neh
10= Deh
11= Yanzdeh
12= Duwazdeh
13= Sêzdeh
14= Çardeh
15= Panzdeh
16= Şanzdeh
17= Hivdeh
18= Hijdeh
19= Nozdeh
20= Bîst
21= Bîst û yek
22= Bîst û du
23= Bîst û sê
24= Bîst û çar
25= Bîst û pênç
26= Bîst û şeş
Bin = Alt
Ser= Ser
Ber/ Dev/ Cem/ Ba/ Nik = Yanı
Tenişt= Yan kenar
Kevî= Kenar, Kıyı
Kêlek/ Rex= Yanı başı
Hember= Karşı
Xwar= Aşağı
Jêr= Aşağı
Jor=Yukarı
Berjêr=Aşağı doğru
Berjor=Yukarı doğru
Pişt=Sırt
Paş=Arka, Geri
Pêş=Ön, ileri
Pey=Ard
Kujî=Köşe
Alî=Taraf
Rast=Sağ
Çep=Sol
Paqijî= Temizlik
Şûştin= Yıkamak
Ez destên xwe dişûm
(Ellerimi yıkıyorum)
Tu jî destê xwe bişû
(Sen de ellerini yıka)
Bila ew jî destê xwe bişû
(O da ellerini yıkasın)
Ez ji paqijiyê hez dikim
(Ben temizliği seviyorum)
Tu jî ji paqijiyê hez bike
(Sen de temizliği sev)
QEŞARTIN
(Sebze meyve soymak)
ŞELANDIN
(banka,birini vs soymak)
TAZÎ KIRIN
(Elbiseleri çıkarmak, soymak)
Min sêvek qeşart
(Bir elma soydum)
Ez xiyarekî diqeşêrim
(Bir salatalık soyuyorum)
Ez ê bankayekê bişelînim
(Bir banka soyacağım)
Min xwe tazî kir
(Ben soyundum)
Tirkî ji bo Tirkan çi qas girîng be Kurdî jî ji bo Kurdan ew qas girîng e.
(Türkçe, Türkler için ne kadar önemlisye Kürtçe de Kürtler için o kadar önemlidir.)
#21
ŞubatAnadilGünüKutluOlsun
#21
êSibatêRojaZimanêDayikê
ÇARŞI PAZARDA ( LI SÛK Û BAZARÊ)
Çarşı=Sûk
Pazar=Bazar
Indirim=Daxistin
Bu ne kadaradır?= Ev bi çendê ye? /Ev bi çi qasî ye?
Bu geniş= Ev fireh e
Bu dar= Ev teng e
Bu ucuz= Ev erzan e
Bu pahalı= Ev biha ye
Satın alıyorum= Dikirim
Satın almıyorum= Nakirim
Kalsın= Bila bimîne
Cudahiya E û Ê
(E ve Ê farkı)
E eynî wek ta Tirkî ye
(E Türkçe ile aynı)
Ê naziktir e.
(Ê daha nazik)
Ber=Taş
Bêr=Kürek
Ker=Eşek
Kêr=Bıçak
Der=Kapı
Dêr=Kilise
Şer=Savaş
Şêr=Aslan
Mer=Kürek türü
Mêr=Adam
Per=Kanat
Pêr=Önceki gün
Ter=Islak
Têr=Tok
Zer=Sarı
Zêr=Altın
HASTANEDE (LI NEXWEŞXANEYÊ)
Hasta= Nexweş
Hastahane= Nexweşxane
Doktor= Bijîşk
Cerrah= Nojdar
Hemşîre= Hemşîre
Sağlık= Tenduristî
Iğne= Derzî
Kan tahlili= Tehlîla Xwînê
Neren ağrıyor?= Ku dera te diêşe?
Buram ağrıyor= Vê dera min diêşe.
Ne zamandan beri?= Ji kengê ve?
Kültürümüzün ve dilimizin varlığını koruyabilmesi için 3 yol var:
1- Kürt annelerinin çocuklarıyla Kürtçe dışında bir dille konuşmaktan utanç duyması.
2- Kürtçenin resmi dil olması.
3- Kürtlere bir statü verilmesi
Dikkat: 1. madde diğer ikisinden daha önemlidir. Çünkü:
Kürtçe öğretmenleri Üniversitelerdeki Kürt Dili ve Edebiyatı bölümünü severek tercih ettiler ancak hobi olsun diye okumadılar. Kürtçe öğrenmek isteyen onbinlerin öğretmeni olmak onların hakkıdır...
#Kurdceye200Atama
NASILSIN? (ÇAWA YÎ)
Baş im= Iyiyim
Ne baş im= Iyi değilim
Nexweş im= Hastayım
Bêhal im= Halsizim
Îdare dike= Idare eder
Kêfa min tune= Keyfim yok
Kêf kêfa min e= Keyf benim keyfim
Bextewar im= Mutluyum
Li ser xwe me= Kendimdeyim (güçlüyüm)
TANIŞMA (HEVNASÎN)
Navê te çi ye?= Adın nedir?
Tu ji ku yî?= Neredensin?
Tu çend salî yî?= Kaç yaşındasın?
Tu çi karî dikî?= Ne iş yapıyorsun?
Hûn çend xwîşk û bira ne?= Kaç kardeşsiniz?
Tu ji kîjan eşîrê yî?= Hangi aşirettensin?
Tu zewicî yî?= Evli misin?
Dezgirtî?= Sevgili?
Halepçe katliamı 150 yıldır aralıksız sürüyor, kimi zaman bombalarla, kimi zaman asimilasyonla: amaç tek: Kürdü tarihten silmek.
Komkujiya Helepçeyê 150 sal e bênavber didome, hin caran bi bombeyan hin caran bi bişaftinê: armanç yek e: Tunekirina Kurdan a ji dîrokê
Şîr= Süt
Şîrîn= Süt tadı, (tatlı)
Xwê= Tuz
Dan= Vermek
Xwêdan= Tuz vermek (terlemek)
Şor= Tuzlu
Neşor= Tuzlu olmayan
Kelî= Tuzsuz
Bêxwê= Tuzsuz
Tûj= Acı, Keskin, Sivri
Tehl= Acı, Şekersiz
Tirş= Ekşi
Meyxoş= Tatlı+Ekşi
DIŞKI VE ÜRÜNLERi
Terx: Dışkı
Pişkul: Küçükbaş hayvan dışkısı
Rîx: Büyükbaş "" dışkısı
Kersil: At dışkısı
Çirt: Taze kuş dışkısı
Zilq: Kuş gübresi
Pap: Toz halindeki dışkı
Gû: insan dışkısı
Peyîn: Hayvan gübresi
Zibil: Dışkı saman karışımı
Sergûn: Tezek
Tepik: Kalıp tezek
........ KES: Kişi ...........
KESEK: Bir kişi
KESEKÎ: Erkek bir kişi
KESEKÊ: Kadın bir kişi
HER KES: Herkes
TI KES: Hiç kimse
HIN KES: Bazı kişiler
BÊKES: Kimsesiz
KESAYET: Kişilik
TAKEKESÎ: Kişisel
KESNEDÎTÎ: Kimsenin görmediği...
KEZNEZAN: Kimsenin bilmediği...
DUH: Dün
PÊR: İki gün önce
BETIRAPÊR: Üç gün önce
ÎRO: Bugün
SIBE: Yarın
DUSIBE: İki gün sonra
SÊSIBE: Üç gün sonra
ÎSAL: Bu yıl
PAR: Geçen yıl
PÊRAR: İki yıl önce
BETIRAPÊRAR: Üç yıl önce
SALA BÊ: Gelecek yıl
Not: Değişik yörelerde "duh" yerine "do/doh" kullanılabiliyor.
SÜRÜ
Kerî: Çoğunlukla koyun, keçi sürüsü
Col: Sayıca az koyun topluluğu
Celeb: Her varlık için sürü
Bir: Her varlık için sürü
Naxir: Sığır sürüsü
Garan: Büyükbaş hayvan sürüsü
Ref: Kuş sürüsü
Qewte/Qefle: İnsan sürüsü
Tewere: Böcek sürüsü
Rewî:At sürüsü
Ebor:Kurt sürüsü
#Kurd
î
ŞIMDIKI ZAMAN (DEMA NIHA)
* Olumlu basit fiillerin başında "DI(di)" eki bulunur.
Dixwim (yiyiyorum)
Dimeşim (yürüyorum)
Dibînim (görüyorum)
*Olumsuz fiillerde "di" kalkar yerine "na" gelir.
Naxwim (yemiyorum)
Nameşim (yürümüyorum)
Nabînim (görmüyorum)