Professor of Practice | Brede welvaart in de regio | Het PON & Telos | Ruimtelijke ontwikkeling | Erfgoed | Tilburg(er) | Tweet(s) op persoonlijke titel
Vandaag krijgen we waarschijnlijk te horen dat er gebieden zijn (Gelderse Vallei, De Peel) waar kabinet koerst op stikstofreductie tot wel 80 procent. Waarom juist deze gebieden? Wie de ontwikkeling van de landbouw volgt, kan niet zijn verrast. Een historisch draadje (1/35) 🧵
Dat het huidige hoogwater nauwelijks problemen oplevert, hebben we te danken aan Ruimte voor de rivier. Dat programma anticipeerde tijdig op extreme situaties van hoogwater, zoals deze. Een draadje 🧵 over dit bijzondere programma (1/22).
Decennialang miljarden verdienen, er ondertussen een ecologische puinhoop van maken en als je de rotzooi moet opruimen: duiken. Dan ben je niet alleen laf, maar ook af!
Soms droom ik dat Den Haag regie pakt en boeren, banken, supermarkten en natuurorganisaties aan tafel zet. Dat ze samen een integrale visie op een duurzame voedselproductie ontwikkelen. En die visie financieel en instrumenteel concretiseren. Daarna schrik ik meestal wakker.
De toekomst van de landbouw ligt in het verleden — boerenechtpaar Hissink uit Warnsveld keerde de productiemallemolen de rug toe, en gingen vooruit naar het circulaire, gemengd bedrijf van vroeger: ‘dieren blij, mensen blij, wij blij’.
Het huidige hoogwater is goed beschouwd een hoogmis voor plannend en ontwerpend Nederland — decennialang vooruit denken, conceptontwikkeling, schetsen en inventief sleutelen aan het rivierenlandschap betaalt zich nu uit in een optimale beheersing van het wassende water
U moet de biologische groenten van HAK hebben! — geweldig dat HAK al zijn in Nederland geteelde groenten en peulvruchten binnen vijf jaar gegarandeerd biologisch laat zijn: ‘We zien dat het nodig is […] De grond raakt uitgeput.’ 👏🧑🌾
We lijden aan collectieve ‘natuuramnesie’ — volgens Marc Argeloo vergeten we de rijkdom van de natuur uit de jeugd van onze ouders en grootouders, en is het van belang ecologische kennis met historisch en archeologisch onderzoek te verdiepen en verrijken
De afgelopen 10 jaar groeide het bollenareaal in Nederland met 21%, meldde het CBS onlangs. Het laat zien dat niet voedselveiligheid (noch duurzaamheid), maar financiële opbrengst het agrarische grondgebruik bepaalt.
Het was uw CDA die in 2010 het mes zette in de EHS en stevig bezuinigde op natuur. Dat in combinatie met de mede door uw partij bedachte PAS-regeling heeft ons in de problemen gebracht, niet de locatie van N2000 gebieden. Enige zelfreflectie in deze lijkt me op zijn plaats.
Dit is heel goed nieuws voor Nederland en een mooi resultaat van
@tbwberendsen
en het nieuwe CDA! Als we de mogelijkheid krijgen om Natura-2000-gebieden te herschikken, kunnen we Nederland sneller van het slot krijgen, boeren perspectief geven en de natuur versterken.
Tot zover de historische duiding van anderhalve eeuw landbouwontwikkeling op de zandgronden (in zevenmijlslaarzen). Mijn persoonlijke opinie over deze kwestie, tref je hier aan:
Wat je zaait zul je oogsten (1/8)
De weg naar de stikstofcrisis is geplaveid met decennialang bestuurlijk onvermogen en onwil door het politieke midden (CDA voorop) om fatsoenlijk natuur en milieubeleid te voeren en aan te sturen op duurzame veehouderij
‘Een lente zonder grutto is geen lente.’ — prachtig portret van Friese melkveehouder Murk Nijdam, die zich een goed voorouder toont door van ‘zijn’ boerenland een weidevogelparadijs te maken 🧑🌾
📺 👉
Helder statement van de bestuursvoorzitter van de WUR: “de hoeveelheid dierlijke eiwitten die we hier produceren, past niet binnen onze landsgrenzen. Als we Nederland gezond willen houden, zowel natuur als mens, zullen we daar in terug moeten.”
Meer haag, graag! — in zijn essay ‘Vogels wijzen ons de weg’ breekt Ben Koks (opnieuw) een lans voor akkerranden, kleine kavels en hagen: ‘we hebben agro-ecologische lappendekens nodig, geen industriële eenheidsworst.’
Meer verdienen met minder produceren — als de agroketen van de wereldmarkt afstapt en zich richt op regionale voedselvoorziening ontstaat er volgens
@jwerisman
ruimte voor een ontspannen bedrijfsvoering en meer boeren
Het probleem van een teveel aan dierlijke (en kunst)mest was (en is) groot. De kern van dat probleem is door oud-landbouwminister Cees Veerman ooit treffend verwoord: “we importeren het voer, exporteren het vlees en de rommel blijft hier.” (25/35)
Het gelijk van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap:
“Als je mensen laat kiezen tussen grootschalig productielandschap en het kleinschalige cultuurlandschap zoals we dat hadden voor de Tweede Wereldoorlog, kiest 80 tot 90 procent voor dat laatste.”
Als we onze woonwijken met 10 tot 15% verdichten dan halen we die miljoen woningen al — of: waarom we volgens
@RijksBM
de huidige woningbouwopgave vooral moeten benutten om de bestaande stad te vernieuwen en verduurzamen
#transformatie
Vereerd met de benoeming tot Professor of Practice ‘Brede welvaart in de regio’ aan
@TilburgU
— veel zin om komende periode vanuit Tilburg bruggen te slaan tussen wetenschap en beleidspraktijk om brede welvaart in regio’s te bevorderen
Tot de schijt ons doodt — of, waarom de landbouwsector wederom niet heeft geanticipeerd op milieuregels (afbouw derogatie) en - via de rechterflank van de politiek - moord en brand schreeuwt over het oplopende mestoverschot
40 jaar mestproblematiek (nu: stikstofcrisis) = Groundhog Day.
Elke dag opnieuw begint de discussie van vooraf aan, met iedere keer dezelfde mechanismen van obstructie, vertraging en afleiding, van beloftevolle innovaties, zelfbenoemde experts en ‘kritische’ rapporten.
‘Ik snap er niets van dat het voor nieuwe distributiecentra niet verplicht is om de daken sterk genoeg te maken voor zonnepanelen’, zegt Ronald Pechtold van projectontwikkelaar GroenLeven. ‘Dat is toch niet meer van deze tijd?’
Het absolute nulpunt van de Nederlandse ruimtelijke ordening: gemeente Hollands Kroon laat goede landbouwgrond en agrarische erfenis Sicco Mansholt (boerderij Fletum) plaatsmaken voor datacentrum multinational Microsoft. Private rijkdom, publieke armoede.
Landschapsgroen, gewoon doen! — het komende jaar wordt in Altena zo’n tien kilometer aan inheemse struiken en heggen geplant, die beschutting bieden aan vogels, insecten en kleine zoogdieren 👏
Als je de nieuwe herverdeling van het gemeentefonds naast de sociaal-economische kansenkaart legt, snap je de bestuurlijke boosheid van Noord-Nederland — hier dreigt het Mattheuseffect: ‘wie niets heeft, zal zelfs wat hij heeft nog worden ontnomen.’
‘Het is heel simpel’, zegt boer Tepper. ‘Als je externe input (kunstmest, krachtvoer, etc) weglaat, blijf je vanzelf binnen de grenzen van de natuur. Dan keren de weidevogels terug, wordt de bodem weer gezond en komen er weer insecten.’
#kringloop
Een nieuwe uitzonderingspositie bedingen voor Nederland? Mestbewerking dan? Nee, volgens WUR-onderzoeker Groenendijk blijft er eigenlijk slechts één oplossing over om grip te krijgen op het mestoverschot: “Krimp van de veestapel”.
Boeren op de rand — deze Brabantse boer plant heggen, heel veel heggen: ‘Uit onderzoek blijkt dat in randen het meest gebeurt. Randen tussen water en droge grond, randen tussen open en dicht landschap.’
De geleidelijke verschraling van ons openbaar vervoer — of, waarom in steeds meer regio’s (rood) het aanbod van bus en tram achteruit gaat: OV-concessies zetten (noodgedwongen) in op snelle en ‘dikke’ lijnen ten koste van de fijnmazigheid van het netwerk
Het verlangen naar verandering — indrukwekkend om te zien hoe Floris Alkemade in hoog tempo wezenlijke vragen op de kijker afvuurt: zijn we, met al onze technologie en welvaartsverlangens, in staat om onszelf weer in lijn te brengen met de natuur?
#zomergasten
‘Abstracte natuur mag kapot, individuele dieren moeten we met alle zorg omringen.’ — of, waarom er volgens Mathijs Bouman regels en natuurherstelwetten nodig zijn om onze tegenstrijdige sentimenten in te tomen: ‘maar dan moet je die natuurlijk niet gaan blokkeren!
Megaschulden van megastallen afschrijven: niet overheid maar (Rabo)banken aan zet — pleidooi van Tim Reijsoo om geen belastingcent meer uit te geven aan stranded assets van veehouderij, maar stevig te investeren in nieuwe vormen van voedselproductie
“Als je géén weg door een natuurgebied aanlegt, als je niet de hele tijd het grondwater afvoert, als je geen pesticiden en pfas in het milieu brengt en als je niet zo ontzettend veel ammoniak uitstoot, dan profiteert de natuur daarvan.”
De weg vooruit is de weg terug — of, waarom de komst van een circulair, gemengd bedrijf op landgoed Velhorst ervoor zorgt dat de biodiversiteit zich snel herstelt en het landschap beter bestand is tegen droogte: gezond bodemleven is het belangrijkst 🧑🌾🌿👏
Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit — biologische boer
@JanOveresch
pleit voor (veel) minder mestgebruik in de landbouw om de waterkwaliteit te kunnen verbeteren en roept de overheid op milieubewuste boeren die dat al doen te belonen
Kanteling van klimaat — Een aantal gerespecteerde klimaatwetenschappers die ik volg, maakt zich zeer grote zorgen over de sterk afwijkende temperatuurontwikkeling; één die door El Niño nog zal worden versterkt: gaan we nu echt een drempel over, op weg naar onbekend terrein?
Om het openbaar vervoer te bevorderen, liet de stad Münster in 1991 een poster maken waarin het ruimtegebruik van 72 fietsen, 72 auto’s en een bus met elkaar werd vergeleken.
— Waste of space, Münster (1991)
Het loket ‘gemakkelijke oplossingen’ is gesloten — samen met collega’s
@sjorsdevries
en
@CeesJanPen
repliek geschreven op EIB advies dat 20e eeuws antwoord is op 21e eeuwse uitdaging: ‘we moeten realistischer en creatiever naar het woningvraagstuk kijken’.
Wat we vasthouden is vooralsnog niet het water maar onze bestuurscultuur — of, waarom het kabinet al in 1989 actie beloofde na een motie van CDA Kamerlid Ad Lansink om de droogte te keren maar we er 34 jaar later nóg steeds niet helemaal klaar voor zijn
De cloud slurpt niet alleen energie, ook water — of, waarom steeds meer droge streken in Europa steeds minder zin hebben in de komst van datacentra: ‘Mensen beseffen niet hoeveel water het kost om op internet een kattenfilmpje te bekijken.’
Niet recht maken wat krom is, maar krom maken wat recht is — of, hoe het Brabantse zandlandschap langzaam maar zeker (weer) verandert van een ‘tijdbesparende’ in een ‘tijdvertragende’ machine, die het water zo lang mogelijk buffert en bergt 🧽💦
📷 Beerze, Waterschap De Dommel
We hadden in Nederland een prachtige traditie van volkshuisvesting en woningbouw, die internationaal toonaangevend was. Buitenlandse experts kwamen hier graag een kijkje nemen. Als de omgekeerde beweging in gang wordt gezet, weet je dat je die traditie hebt verwaarloosd.
“We hebben de balans tussen economie en natuur jarenlang verwaarloosd, die móét echt terug. Natuur is niet een leuk dingetje om erbij te hebben – het is van levensbelang.”
Waarom spreken we over ‘stikstofcrisis’? Het is een natuurcrisis! — volgens hoogleraar klimaatbeleid Heleen de Coninck zien we de crisis ‘als een economisch probleem, omdat we niet meer kunnen bouwen en boeren. Maar het is een probleem voor de natuur.’
Wie keert het landbouwbeleid en stopt het grote ‘Bauernsterben’? — dierenarts Jan van der Zee fileert vlijmscherp de decennialange, marktgedreven schaalvergroting van de melkveehouderij ten gunste van de agribusiness en ten koste van boeren en samenleving
Ondergronds, onmisbaar maar onzichtbaar — minister Harbers (I&W) wil af van de idee dat grondwater vanzelfsprekend voorradig is: ‘er zullen ingrijpende keuzes moeten worden gemaakt, niet alles kan met technische ingrepen worden opgelost’ 🧽🚰🌾
Johan Remkes is ook klip en klaar over feit dat kern van het stikstofprobleem niet van vandaag of gisteren is: het bestaat al vanaf de jaren 1970, en er werd ook toen al voor gewaarschuwd. Opeenvolgende kabinetten hebben het voor zich uit geschoven.
“Waarom passen we eigenlijk altijd het landschap aan het boerenbedrijf aan, en niet andersom?” — mooi gesprek met Geert van der Veer, die met o.a. Aardpeer, Herenboeren, Caring Farmers, het Groenboerenplan en meer, het landbouwsysteem verandert
Steeds stiller op het Europese platteland — of, waarom intensieve landbouwproductie de belangrijkste factor blijkt in de achteruitgang van vogelpopulaties op het Europese continent, meer dan verstedelijking, klimaat en ontbossing
De huidige weersomstandigheden laten zien dat ruimtelijke ordening in onze laaggelegen delta geen vrijblijvende zaak is, maar een vrij existentiële handeling: wie het nalaat zich te wapenen tegen het wassende water ondergraaft immers zijn bestaan. 💦
📖
Wat is dat toch met oud-bestuursvoorzitters van
@WUR
, die volledig ongenuanceerd de ecologische opgave terzijde schuiven en vol op het technologisch-economisch orgel gaan? 🤔
De bodem is de basis — landschapsarchitect Adriaan Geuze hekelt de planologisch uiterst slordige omgang met onze vruchtbare poldergrond: “Je moet cynisch zijn om in de Zuiderzeepolder, met de beste bodem op aarde, datacenters te bouwen.”
Wanhoop bij de waterbeheerders na de zoveelste droogte — of, waarom we op de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van Nederland tegen de grenzen van het huidige watersysteem aanlopen en een ingrijpende ‘wederombouw’ onvermijdelijk is
Zullen we afspreken het woord ‘innovatie’ nooit meer te gebruiken in combinatie met ‘stikstof’? We kunnen ons namelijk niet uit deze crisis innoveren! Wel een gedragen visie ontwikkelen op een duurzame toekomst op basis waarvan we moedige besluiten nemen.
“Het Europese landbouwbeleid is catastrofaal voor het milieu, maar ook sociaal en fiscaal onverantwoordelijk. Het meeste belastinggeld in Europa gaat linea recta naar grootgrondbezitters en het stimuleren van de intensieve veeteelt.”
Hoe fijnmaziger het landschap, hoe meer vogelgezang — of, waarom volgens vogelkenner Ben Koks die ouderwetse landbouw zo gek nog niet is, met zijn afwisseling van kleine akkertjes in plaats van grote lappen grond met één gewas
📖
Voor de thuiswerkpauze van mijn geografisch geïnteresseerde mede-werkers — kaartje(s) die de hoge belasting met dierlijke mest door de intensieve veehouderij laten zien in de voor uitspoeling zo gevoelige zandgronden
Als je als ministerie je opdracht voor een schone, veilige en duurzame leefomgeving verzaakt, kun je altijd nog met de vinger wijzen naar de particuliere consument 👇
Vandaag is het
#EarthOvershootDay
. Met nog een half jaar te gaan hebben we ons aandeel natuurlijke hulpbronnen voor 2021 op aarde nu al verbruikt. Wil jij ook een steentje bijdragen aan het klimaat? Kijk hier wat jij kunt doen:
#MoveTheDate
🌍
De weg vooruit is de weg terug — in het Brabants Dagblad van vandaag betoog ik dat oude sporen in het landschap een belangrijke inspiratiebron en wegwijzer zijn voor het realiseren van een betere waterbalans in Brabant
#droogte
Gele velden, grote belangen — of, hoe het kan dat, 21 jaar na het eerste signaal van zenuwschade, glyfosaat zonder het verder uit te zoeken toch veilig genoeg wordt bevonden.
We moeten niet terug maar vooruit naar vroeger! — Bioboer John Arink slaat de spijker op zijn kop bij discussie
@op1npo
over toekomst van de landbouw in Nederland: het verleden als inspiratiebron voor een rijker boerenland(schap)
De vele steden van Mark Rutte — In Brussel niet over de toeslagenaffaire willen spreken, in Glasgow doen alsof je echt klimaatactie wenst, om vervolgens in Den Haag een sneer uit te delen naar een politieke partij die terrasverwarmers wil verbieden
Anders gezegd: voorbij onze obsessie met de grondgebonden woning en de woontoren bevindt zich een rijke, Europese traditie van middelhoogbouw. Het is deze traditie die een nieuw fundament onder de verstedelijkingsopgave kan leggen.
Na het plotselinge verdwijnen nu het even wonderlijke verschijnen, weliswaar niet van een ministerie maar dan toch van een minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening — een duurzaam, productief en vooral kwalitatief (nationaal) ruimtelijk perspectief gewenst in 2022!
Iedere keer weer opgewonden als ik in Tilburg de hemel de aarde zie kussen — de prachtige Sky Mirror van Anish Kapoor en de vijverpartij van tuinarchitect Sophie Walker op het voorplein van het De Pont Museum zijn een groot geschenk
Wat je zaait zul je oogsten (5/8)
Meest pregnant wat betreft natuurbeleid is de ontmanteling van de EHS door Bleker tijdens Rutte I. Er zijn toen veel natuurgebieden geschrapt (blauw op de kaart), waardoor we nu met een versnipperde structuur en te kleine gebieden kampen.
Maak het landschap weer be-haaglijk!— de onvermoeibare Jaap Dirkmaat pleit voor grootschalige aanleg van heggen, hagen en houtwallen. ‘Het zorgt voor een explosie aan biodiversiteit en filtert in het hele land fijnstof, CO2 en stikstof uit de lucht.’
Minder vee, meer akkerbouw: de uitweg uit de stikstofcrisis — instructieve video
@RTLZ
laat zien dat als we onze vleesconsumptie beperken tot één dag in de week er genoeg landbouwgrond is om alle monden in Nederland te voeden
Laat dit even op je inwerken — In 2020 verdween wereldwijd 4,2 miljoen hectare aan primair tropisch regenwoud, de rijkste biotopen van alle ecosystemen op aarde. Dat is 12 procent meer dan het jaar ervoor.
‘Alles wat zal worden, sleept wat geweest is met zich mee’ (Nietzsche). Dat geldt ook voor de stikstofkwestie. Hoewel de landbouw niet de enige uitstoter van stikstof is, is ze wel de grootste (ruim 40%), en dan vooral intensieve veehouderij vanwege ammoniak (NH3). (2/35)
De titel is er, nu de tekst nog — kleine ‘note to self’: binnenkort tijd vrijmaken om mijn oratie (uit) te schrijven over de noodzakelijke terugkeer én transformatie van de ruimtelijke ordening
Uit het laatste IPPC rapport: wat is (kosten)effectief om de opwarming tegen te gaan? Boven het bureau spijkeren van iedere bestuurder en beleidsmaker! 🔨
Landbouw van toen heeft toekomst — of, waarom we op de zandgronden opnieuw de connectie tussen landbouw en grond moeten leggen, en daarbij inspiratie kunnen putten uit het verleden: veeteelt in dienst van akkerbouw, met gesloten kringlopen op bedrijfs- of gebiedsniveau 👩🌾
De weg van de planologisch minste weerstand — ontwikkelaars blijven maar pleiten voor woningbouw in weilanden: ingenomen grondposities kapitaliseren en snel produceren is enkelvoudig efficiënt maar niet meervoudig effectief
In Europese landen die voorop lopen met biologische landbouw geeft de overheid zelf het goede voorbeeld — door campagnes en in de eigen gebouwen meer biologisch voedsel te serveren: ‘je kunt moeilijk iets van je burgers verlangen en zelf niets doen’.
De mistmachine van het Landbouw Collectief draait op volle toeren. Daardoor raakt het zicht beperkt en vervaagt het onderscheid tussen stikstofoxide (NOx) en ammoniak (NH3).
Ongekende afname in luchtverontreiniging (CO2, stikstof) als gevolg van Corona maatregelen, aldus
@KNMI
. Dit terwijl de voedselketen op volle toeren draait. Is landbouw dan toch niet de grote boosdoener?
“De behoudzucht zit niet bij de boeren, maar bij de agro-industrie.’’ — Gronings ecoloog Raymond Klaassen pleit voor betere lastenverdeling in de keten om de boeren meer ruimte te geven om ecologie weer te integreren in de bedrijfsvoering
Lagere opbrengst, hogere inkomsten — of, waarom de omslag naar biologische productie Deense boeren ook financieel helpt: ‘We hebben minder kosten aan krachtvoer, kunstmest en rekeningen van de veearts. En we krijgen een betere prijs voor onze melk.’
Ten hemel schreiend. Alsof we niet van Henk Bleker en de stikstofcrisis hebben geleerd. Alles moet kapot op het altaar van agrarisch-economische ‘vooruitgang’.
Een watercrisis in wording — of, waarom Nederland het qua waterkwaliteit niet slecht, maar bijzonder slecht doet, terwijl we sinds 2006 weten dat er Europese regelgeving aankomt over de waterkwaliteit, de Kaderrichtlijn Water (KRW, 2027).
Private winst, publieke armoede — moedwillig houden we een aan goedkope arbeid verslaafde economie (slacht, tuinbouw, distributie, vleesverwerking) in de benen; één die mensen uitknijpt als citroenen, waarna ze op straat belanden
Scherpe column
@brewbart
over collectieve falen in stikstofcrisis: “Liever applaus voor de politicus die de boze burgers hun zin geeft dan voor diens collega die probeert daadwerkelijk op basis van (onplezierige of onwelkome) feiten te besturen.”
Beneden peil — De roep om strenger grondwaterbeleid in Brabant neemt toe: “Als we échte keuzes blijven uitstellen, gaat het dezelfde kant op [als met stikstof]. Dan kun je wel spreken van een watercrisis.”
We kunnen de kop niet langer in het (brandende) zand steken — of: waarom verbetering van de bodem- en het watersysteem van de hoger gelegen zandgronden in Nederland beleidsmatig en bestuurlijk topprioriteit zou moeten zijn
“Als je op een goede manier vee wil blijven houden, kun je niet eeuwig blijven concurreren op de laagste prijs per kilo. Zeker niet in een ontwikkeld land met hoge grondwaardes en een hoge levensstandaard.“ — helder betoog van Brabantse bestuurder Grashoff
Het fundament van ons bestaan — TNO presenteert een nieuwe geologische kaart van Nederland, voor het eerst in bijna een halve eeuw; nu ook met de overzeese gebieden van het Koninkrijk in beeld 🗺️
Bouwen, bouwen, bouwen!? Nee, renoveren, renoveren, renoveren! — of: waarom we niet moeten vergeten dat de opgave om woningen uit de naoorlogse periode te
#verduurzamen
en aan te passen aan de woonvraag nog altijd drie keer groter is dan alle nieuwbouw bij elkaar
Belangrijk deel van bedrijfsvoering (en manuren werk) was gericht op mestproductie om de schrale zandgrond vruchtbaar te maken. ‘De Meijerijsche landbouwer spaart alles uit om zijnen 2e Heer God (den mest) te dienen’, schreef Iterson in 1868. (5/35)
Fijn om te weten dat er een woord bestaat voor mijn afwijking: Tsundoku! Jezelf omringen met meer boeken dan je kunt lezen verrijkt het leven en heeft volgens Japanners levenslange voordelen.
‘Als je turbogras natuur noemt, dan is er met de natuur inderdaad weinig mis.’ — in zijn
@nrc
column kraakt Tommy Wieringa de Twentse idylle: agro-industrie op het zand niet alleen funest voor landschap, maar ook voor bodem-, oppervlakte-, en luchtkwaliteit
Spot on! — commentaar in
@FD_Nieuws
over de voortdurende obstructie van het Landbouw Collectief in de stikstofcrisis in de landbouw, in feite ‘het aloude mestoverschot, maar dan in een nieuw verbaal jasje.’
Na de lucht en de natuur nu ook het drinkwater. Waterbedrijven slaan alarm vanwege voortgaande vermesting van het ‘plattelandschap’. Die bedreigt de drinkwatervoorziening.
Het einde van Nederland als mondiale potstal!? — of, waarom we volgens
@DirkSijmons1
het ‘plattelandschap’ moeten terugveroveren op de geprivatiseerde agrarische bedrijventerreinen zodat we het weer tot een gezond en collectief goed kunnen maken
Economie van de kiloknallers en lage marges faciliteert goedkope arbeid en uitbuiting — of, waarom de Adviesraad Migratie stelt dat we vanzelf lagelonenland worden als we maar blijven uitbreiden met distributiecentra en aspergevelden